Występuje u 10 - 20% populacji, u kobiet 3 - 4 razy częściej niż u mężczyzn. Kamica żółciowa jest najczęstszą chorobą dróg żółciowych. Jej przyczyną są tworzące się w pęcherzyku żółciowym złogi potocznie nazywane kamieniami. Często przebiega bezobjawowo, ale potrafi także boleśnie dać o sobie znać. Lek. med. Andrzej Kupisz z Humana Medica Omeda w Białymstoku odpowie na pytania: jak przebiega kamica i jak leczyć to schorzenie?
Kamica żółciowa to dolegliwość polegająca na występowaniu w pęcherzyku żółciowym lub w drogach żółciowych złogów (kamieni) zbudowanych z substancji chemicznych znajdujących się w żółci.
- Zazwyczaj największy odsetek stanowią kamienie mieszane. U zdrowego człowieka substancje te rozpuszczają się w żółci i są wydzielane do przewodu pokarmowego. Duże zagęszczenie żółci prowadzi do wytrącania się tych substancji w drogach żółciowych – mówi Andrzej Kupisz.
Na to schorzenie narażeni są głównie pacjenci w podeszłym wieku, otyli, kobiety w ciąży, pacjenci zmagający się z cukrzycą i hipertriglicerydemią. Również ci, którzy podejmują gwałtowne odchudzanie, muszą liczyć się z tym, że zostanie u nich zdiagnozowana kamica żółciowa. Dodatkowo ryzyko zachorowania jest większe po zabiegach operacyjnych, np. resekcji żołądka, podczas długotrwałego żywienia pozajelitowego, przewlekłej infekcji dróg żółciowych, zastoju żółci, chorób wątroby i niedoczynności tarczycy.
Objawy
Kamienie w pęcherzyku żółciowym przez wiele lat mogą nie powodować żadnych objawów. Jest to tzw. kamica bezobjawowa. Złogi zostają uwidocznione podczas badań obrazowych w trakcie diagnostyki innych chorób.
- USG jamy brzusznej charakteryzuje się dużą, ponad 90% skutecznością w rozpoznawaniu kamicy żółciowej. Pozwala określić wielkość złogów, ich liczbę i lokalizację. Bardzo często objawem tego schorzenia jest kolka żółciowa. Wówczas występuje nagły, napadowy, silny ból brzucha, któremu towarzyszą nudności i wymioty – mówi chirurg z Omedy i dodaje, że kolka żółciowa jest spowodowana częściowym lub całkowitym zamknięciem przewodu pęcherzykowego przez kamień żółciowy. Następstwem może być ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego, żółtaczka mechaniczna lub ostre zapalenie trzustki.
Jak leczyć kamicę pęcherzyka żółciowego?
Jedynym skutecznym sposobem leczenia kamicy pęcherzyka żółciowego jest chirurgiczne usunięcie pęcherzyka wraz ze znajdującymi się weń złogami. Zabieg można wykonać metodą tradycyjną (otwartą) poprzez rozcięcie powłok brzusznych lub metodą laparoskopową (mało inwazyjną) przy użyciu specjalnych urządzeń przez 3 niewielkie nacięcia powłok brzucha.
- Dziś laparoskop jest standardem leczenia operacyjnego kamicy pęcherzyka żółciowego, ponieważ zapewnia on krótszy czas gojenia się rany pooperacyjnej, mniejsze dolegliwości bólowe, mniejszą liczbę powikłań, krótszy czas leczenia szpitalnego (pacjenci opuszczają szpital nazajutrz lub w drugim dniu po operacji).
Czy można obejść się bez operacji?
Istnieją nieoperacyjne metody leczenia kamicy pęcherzyka żółciowego. Można próbować rozpuszczać złogi przez doustnie podawane pochodne kwasów żółciowych lub rozkruszanie falą uderzeniową generowaną pozaustrojowo. Jednak współczesna medycyna metody te uznaje za mało skuteczne i obarczone dużym ryzykiem nawrotu.
Dieta – podstawa wyleczenia
Pacjentom zmagającym się z kamicą zaleca się racjonalny sposób żywienia. Należy jeść 5 niewielkich posiłków o stałych porach. Do diety dobrze jest też włączyć błonnik pokarmowy.
Regularne posiłki z dużą zawartością błonnika stymulują sprawne obkurczanie pęcherzyka żółciowego. Należy ograniczyć produkty bogate w nasycone kwasy tłuszczowe i cholesterol, tłuszcze zwierzęce – tłuste wędliny, wędliny z podrobów, tłuste sery żółte, sery pleśniowe. Dietę powinno się wzbogacić produktami bogatymi w β-karoten (marchew, cykoria, papryka, szpinak), witaminę D (ryby morskie: makrela, łosoś, śledź, szprotka), witaminę E (szpinak, sałata, szparagi, otręby pszenne), witaminę K (szpinak, zielona sałata, kapusta, oleje roślinne: słonecznikowy, rzepakowy, z oliwek). Potrawy smażone zastąpić gotowanymi lub pieczonymi w folii. Ważne jest spożywanie odpowiedniej ilości warzyw i owoców oraz produktów zbożowych bogatych w błonnik pokarmowy (z grubego przemiału).
